A sa cica de s’echilíbbriu tra passau e tempus benidori. Intervista a Valeria Tola, strexàja

8 Ladàminis 2010
Image
regione_sardegna9.jpg

Frimmada noa po Formas. Custa cida sa redatzioni de IlMinuto atobiat a Valeria Tola, in Macumère. In sa butega de cursu Umberto I, 64, ativa de su 1992, sa strexàja de Macumère si contat sa créscida e su crompimentu de unu mestieri "nàsciu de sa passioni po s'arti".


In sa pàgina Facebook de fustei ligeus: "S'espressividadi mia, cumetzada po torrai a ligi is síngius antigus, oi est arribbada a castiai a s'ogetu usau dognia diri cun tintas callentis o birdis, po arribbai a unu colorimentu únicu chi proponit una modernidadi atressu un'impressioni chi tenit caraterísticas artificialis, essentzialis, prexosas". Si podit acrarai custu cuncetu?


Cun custu cuncetu seu fueddendi de su caminu chi apu fattu in is annus. Unu caminu in d'unu primu momentu meda acanta, ma mai "copiau", a sa ceràmica de su períudu nuraghinu. Sa produtzioni de oi no si scarescit su tempus transiu, ma ddu torrat a castiai atressu sa forma, su cabori o sa decoradura, fadendi ogetus chi sucant a sa 'positividadi' de chini ddus castiat.


Cali tènnicas e cali materialis impitat in is creatzionis suas?


Is ténnicas funt medas. Mi praxit sperimentai. In s'úrtimu períodu mi seu dedichendi a sa produtzioni de ogetus fattus "a lastra" e "a colaggiu", po creai sa forma cun s'impitu de s'argidda bianca. Po s'incrostadura su cabori únicu est cussu chi ponit in evidéntzia sa forma o sa decoradura de s'ogetu. Su cabori est meda importanti in sa produtzioni mia, pensu ca s'acircai de ogetus colorius fatzat beni a s'umori. Seu innamorada de custu traballu e custu est su modu miu de ddu manifestai.


Is creatzionis de fustei tenint línias meda modernas. Cantu su design pesat asuba de is traballus de fustei?


Su design pesat in traballu miu. Oi fai ceràmica in Sardigna est puru a si cunfrontai cun su mercau de foras. No podeus sighiri a fai cussu chi si fadiat 50 annus fait, po custu sa produtzioni nostra depit podi cunvinci cun is ogetus utilis chi arribbant in is domus nostras, sèmpiri pighendi in cunsidériu su tempus antigu. Fai cosas noas, puru si est prus fatigosu, serbit a mantenni artu s'amori po su trabllu miu. Mi praxit alternai is creatzionis bécias cun ogetus nous.


De ita nascit s'amigàntzia-traballu cun artistas e designer?


Mi praxit oberrit sa butega mia a àterus artistas. Is diversas esperiéntzias de traballu donant sa possibbilidadi de creai ogetus nous, chi senz''e custu raportu artisticu no iant essi mai nascius. Su cunfrontu est sèmpiri motivu de acrescimentu po su traballu e puru po is raportus umanus. Una de is úrtimas produtzionis nascit de s'amigàntzia cun s'artista Bob Marongiu. A issu apu propostu de torrai a interpretai un'ogetu "sacru" de s'artesanau nou, sa màriga de sa festa. Dd'eus torrada a imbentai liendi casi totus is decoraduras plasticas, chi rapresentànt iscenas sacras o de Eleonora D'Arborea, e ponendi is sugetus animabis e prexosus de is cuadrus de Bob, impitendi scéti unu cabori de smaltu: arrúbiu, asullu, grogu...chi ndi ponit in evidéntzia sa modernidadi. De innoi nascit su progetu artisticu "Bestiario della Sardegna", una fibera de anibabis brullanus in ceràmica ispiraus a s'Ísula nostra.


Si contat is crocorigas de Valeria Tola? De ita nascit custa bidea?


Is crocorigas funt nascias de su progetu "Domo" sa biennali de s'artesanau sardu de su 2009. Custa biennali, diversamenti de is àteras, poniat impari artesanus e designaers. M'esti stetiu propostu de fai su progetu "Crocoriga" de is designers Salvatore Marie. Sa bidea furiat cussa de torrai a imbentai sa crocoriga senz''e ndi pèrdi s'usu. Sa crocoriga furiat impitada de is babbus nostrus in su satu po portai s'àcua o su binu. S'impreu abarrat su própriu. Cust'ogetu est diventau parti de sa produtzioni mia e ddu seu acabbendi atressu sa creatzioni de àterus ogetus, unu de custus est sa "Tazzucca", est a nai una tassa in ceràmica.


De unu cantus annus aprontat butegas de ceràmica in manifestadas regionalis, comenti sa "Fiera del Libro" de Macumère, e in is iscolas. Cun cali obbietivu? Is piciocus castiant cun interessu a sa proposta didàtica?


Is cursus de ceràmica funt sèmpiri aghillius in manera positiva, funt motivu de ispàssiu e totus connoscint is propriedadis piscoterapeuticas de s'argidda. S'obbietivu primu est cussu de fai connosci s'arti de sa ceràmica. In su territoriu miu custu traballu no si fait casi po nudda (nonostanti siant stetius agataus in is iscavus archeológicus ogetus in terraglia), ma est importanti ca chini bit un'ogetu in ceràmica cumprendat comenti e poita esti stetiu fattu in cussu modu. Custu po ddu podi apretziai o po ndi fai in su tempus benidori su própriu traballu. Pensu ca su tempus benidori de is giòvanus nostrus siat acapiau puru a s'iscoberta noa de is traballus comenti su miu. Po annus seus stetius abituaus a su postu fissu, mancai in fàbbrica, custu no at fattu àteru chi creai personis senz''e traballu, atesu de cussa chi est sa bera identidadi nostra.


Sa produtzioni de ceràmicas e s'artesanau artísticu in sa totalitadi sua tenint unu valori culturali meda mannu, ma rapresentant puru un'importanti risorsa po s'isvilupu economicu de s'Ísula. Po cali categorias de su mercau funt fattus is ogetus de Valeria Tola?


Cicu de m'insertai in is diversas categorias de mercau fadendi ogetus diversus, de cussus prus economicus a cussus prus istudiaus in totu.


Su mercau de oi tutelat is prodotus de s'artesanau sardu?


Mancat de seguru una salvaguàrdia giusta de is prodotus nostrus. Po su prus in sa majoria de is negótzius si proponit puru artesanau chi no est fattu in Sardigna e cussu chi est peus est ca si bendit comenti artesanau sardu. Funt pagus is butegajus chi in is istruturas insoru proponint ogetus de calidadi. Teneus arrégulas diversas (cumandadas de su stadu), unu valori éticu e culturali, standard de calidadi prus artus e de cusseguéntzia costus de produtzioni prus artus. No si podeus cunfrontai cun su 'made in China'.


In is annus passaus at participau puru a is Fieras internatzionalis de Fraconforti e de Tokyo. In cali modu is tedescus e is giaponesus ant aghilliu a is creatzionis de fustei?


Seu stetia aghillia positivamenti e apu tentu sa possibbilidadi de esportai is ogetus mius. Participai a is fieras o a is mostras, natzionalis e internatzionalis, est sèmpiri motivu de imparu e de créscida, prusatotu si custas funt de custu campu, poita s'atobiant personis chi tenint su mantessi amori po su mantessi traballu, e puru si si bivit atesu si cumprendit ca is chistionis funt is próprias. Est importanti su cunfrontu, e atressu custas amigàntzias noas si scambiant informatzionis puru in matéria de ténnicas e de materialis impitaus.


Puru abarrendi in Sardigna, si podint tenni scambius importantis, comenti est acontéssiu in su mes''e cabudanni passau in Casteddu po sa "Festa della ceramica". Una mostra mercau internatzionali de maistus de sa ceràmica, aundi funti stetius fattus atóbius chi teniant po tema is chistionis de su traballu nostru, ma puru, mostras, butegas e ispetàculus.


Calincuna imagini


Ischéda tennica



Formas est unu progetu fattu cun sa participatzioni de sa Regioni Autónoma de sa Sardigna – L.R. 26/97 asuba de sa língua e cultura sarda



© RIPRODUZIONE RISERVATA