Su Mărțișor, sa festa beranile de sos rumenos

Aprofundimentos de su mèrcuris - Intre sa populatzione de istràngios in Sardigna (cun su bellu faeddu chi tenimus chi cheret nàrrere “srtraniero” ma mescamente “ospite”), sa fita prus manna est rapresentada dae sa comunidade rumena.

Cunforma a sos datos chi tenimus sos residentes sunt unos 13mìgia e belle su 70% de custos sunt fèminas. Duncas non diat èssere cosa mala a connòschere sas traditziones issoro, finamentas pro unu cunfrontu culturale profetosu intre sos pòpulos. Oe, pro nàrrere, sos rumenos festant su Mărțișor, su beranu chi torrat a nàschere su primu de martzu e chi nch’isperdet s’ierru. Che a sas traditziones nostras, fintzas custa movet dae su tziclu agrìculu. Su primu de martzu currispondiat difatis a su primu die de s’annu nou e custa festa mantenet galu oe elementos chi sa romanizatzione non nch’at bogadu Sos pòpulos de sa Dàtzia veneraiant a su deus Marsyas Silen, imbentore de su flàutu e amparadore de sa natura e de sa vegetatzione.

Ma ite est oe custu mărțișor? Est una trama fine fine fata cun duos filos, unu arbu e unu ruju, girados a tritza formende unu oto e atachende·bi un’immaginedda de linna o de metallu (unu coro, una lìtera, unu frore). Unu portafortuna, in pagos faeddos, de apicare in intro de sas giacas o in su burtzu. Sos colores tenent significadu pretzisu: su colore biancu est su sìmbulu de su rinnovamentu, su colore se sas nues e de sas abbas. Su ruju rapresentat su fogu, su sole ma finamentas su sàmbene chi alimentat sa vida e su de chie sa vida l’at intregada pro su bene de sos àteros. Su Mărțișor est cosa chi di donat a s’arbèschida de sa die de oe pro chi abarret cun chie lu retzit 9 o 12 dies o, galu, finas a cando non frorit sa prima rosa o sa prima àrbore. Dae tando su mărțișor si nche ponet in cue comente augùriu, ma b’at chie, intre sas fèminas, si lu tenet in conca presu a pilos.