Est totu un'àtera istòria

29 Maju 2013
Image
tazebao.jpg




(IlMinuto) – Casteddu, 29 de su mesi de maju – Ita nc'est de arrelata in tra mesu de su statudu de su “Partidu Cumunista de Sardìnnia” fundau in s'ierru, a Paschixedha de su 1943, po mori de is “bècius”: Antoni Cassita, Giuanni Antiogu Mura, Cicitu Anfossi, Antoni Capita, Cèsari Ribichesu, Giusepi Meledina, Filipu Migheli e Andria Bìgiu; e de is “giòvunus”: Vergìliu Lai, Ermannu Giua, Itroxu Rassu e Fùlviu Sanna, Cralitu Cossu, Ginetu Dessì, Arrafieli Pironi e Giuanni Batista Idili; cun su lìbburu scritu de Pàulu Pisu in su 1996 e su “ta tze bao” chi anti apodhau in is listras po is partidus a is ùrtimas eletzionis itallianas-cuntinentalis.


Allabai beni is crubecas de su lìbburu de Pàulu Pisu e sa de su libburedhu prentau de su “Partidu Cumunista de Sardìnnia”, chi baliat cincu francus de intzaras. Tot'e is duus funti scritus in itallianu, e su de su 1996 aciungit asuta de s'arrètulu, scritu in niedhu, “Istòria de unu bisu interrùmpiu”.


Ma est sceti su “ta tze bao” chi est scritu in sardu. E fuedhat, ghetat su bandu, po ndi strantaxai, torra oi, su Partidu de is trabballadoris. Is bisus funti sceti contus de e po su foxili e no srebint po furriai a fracas in sus s'arrealidadi de poboresa de sa vida nosta de dònnia dia.


In sa trambullana de sa “Weltanschauung” sarda nosta de oi abbisòngiat aciùngiri su cannòsciri s'istòria de cudhus cumunistas chi enta cumprèndiu giai de su 1943 ca in Sardìnnia nci fuat, e nc'est, abbisòngiu de su bodheu istòrigu chi s'at a impunnai a s'illibbertadi sotziali, pulìtiga e inderetura de s'indipendèntzia de sa Sardìnnia.Su partidu de is arrebisionistas a sa Togliatti e is tzerachedhus sardus cosa insoru de intzaras Vèliu Spanu, Arrentzu Làconi e Gironi Sòtgiu, nc'iant postu prus de un annu po ndi sciusciai cust'àtera ancada de indipendèntzia pulìtiga in Sardìnnia.


In totu e is duus lìbburus, su de su 1944 e su de su 1996, si fuedhat pagu e nudha de lìngua sarda e no si scriit nudha in lìngua sarda. Cosa prus grai po su lìbburu de Pàulu Pisu ca est stètiu scritu de unu chi iat fatu militàntzia che a serchetàriu in Dimugratzia proletària sarda, in su 1984; e Dps intzaras pubrìgada fintzas giorronnalis e àturus scritus in sardu.


Ita novas podeis agatai in custu lìbburu?


Antoni Gramsci e su culunialismu, pag. 28.


Volantinus in lìngua sarda de Antoni Gramsci po sa “Brigada tataresa” ghetaus in Turinu, in su 1919, contras is sciòperus e contras “s'aremigu de aintru” de s'Itàllia, pag 29.


Documentu de su “Krestintern”, su bodheu internatzionalistu de is messàjus, a su de 5 cumbènniu de su P.S.D'az., tentu in cabudanni de su 1925 a Macumere, e scritu in lìngua sarda, pag. 34.


Trexentus inscritus a su P.C.S.: duxentus in Tàtari e centu sceti in sa setzioni de Bonolva. Cuntatus in Nùgoro, Aristanis e Castedhu, pag. 44.


Manifestada alternativa de su P.C.S., si ndi fenta fatas duas e s'àtera fuat de su PCI, de su primu Màju in Tàtari cun cumìtziu in lìngua sarda tataresa, pag. 45.


Scritas e manifestus contras a su caru-vida, contras a su ministru Antoni Segni e contras a sa mama ca bendiat s'ollu e su lati a martinica, pag. 46. Arrentzu Làconi “...No a s'otonomia de sa Sardìnnia ca si fait dannus”, ma depeus abarrai “...acapiaus a s'Itàllia bolit narri de èssiri acapiaus a s'Oropa e po custu a sa Rùssia.”, pag. 58.


Cicitu Anfossi “Gherra de crassi e indipendèntzia de sa Sardìnnia”, pag. 105.


Cicitu Anfossi “cumpàngiu de Siquèiros, e amigu de Lussu, Sandinu e Farabundu Martì, unu beru internatzionalistu”, pag. 125.


Itroxu Vidali in Tàtari, pag 126.


Togliatti e su PCI “duas maneras difarentis de fàiri pulìtiga anticulunialista: amostus de sa Sardìnnia e de su Friuli” pag 126.


Luìsiu B. Pugioni “Su PCI no podit èssiri otonomista ca ndat sciusciau su PCS”, pag. 133.


Itroxu Rassu “...Vèliu Spanu ditadori...”, pag. 135.


francudefabiis


© RIPRODUZIONE RISERVATA
Tags