Totu su chu scis asuba de is zìngarus no est berus

22 Maju 2015
Image
Zingara-addormentata-quadro-di-Henri-Rousseau-1897-300x200.jpg

Intra de totus is arrexonamentus chi s'intendint oindì asuba de sa chistioni de is rom s'agatat puru custu documentu, aprontau de is Radicali di Roma e de s'assòtziu Èpossibile.


Dd'apu pigau e furriau in sardu.


Cussu chi aboxinant in medas ònnia dì, Salvini po primu, est sceti propaganda polìtica bona po aguantai is pòberus prus pòberus, is inniorantis prus inniorantis e po pinnicai votus.


Poita ca, no si ndi depeus iscarèsciri, a s'acabbada, seus chistionendi sèmpiri de una minoria, de òminis, fèminas e pipius chi bivint in is làcanas de sa sotziedadi nosta, de disterraus e malassortaus, e chi no cumprendeus custu no si nd'eus a scartzai mai mancu nos de sa conditzioni nosta de minoria (chi siat culturali o econòmica).


Cristian Urru


TOTU SU CHI SCIS ASUBA DE IS ZÌNGARUS NO EST BERUS


S'ÌTALIA EST PRENA DE ZÌNGARUS


FARSU. In Itàlia rom, sinti e caminantis funt 170mila prus o mancu, est a nai su 0,25 po centu de totu sa populatzioni, UNA DE IS PERCENTUALIS PRUS BÀSCIAS IN EUROPA. Difatis funt su 3 po centu de sa populatzioni arega (200mila asuba de 10 milionis), s'1,8 po centu de sa populatzioni spanniola (800mila asuba de 45 milionis) e su 0,6 po centu de sa populatzioni frantzesa (340mila asuba de 61 milionis), mentras in s'Unioni Europea ndi bivint in totu 10 milionis, est a nai su 2 po centu de sa populatzioni.


MA CUN TOTU IS SAGAMENTUS CHI TENINT IS ITALIANUS, DEPEUS ATÈNDIRI A CUSTUS PURU, CA BAIXICA DE INNUI ND'ARRIBBANT?


FARSU. Po nai sa beridadi, sa metadi de rom, sinti e caminantis chi bivint in Itàlia FUNT TZITADINUS ITALIANUS. Is àterus funt tzitadinus de àterus stadus UE e de stadus extracomunitàrius, e medas funt fuius polìticus o chentza de stadu lòmpius de is Balcanus a pustis de is gherras de is annus noranta.


ANDAT BENI, MA FUNT BAGAMUNDUS ACITOTU, O NO? CHI FETZANT IS BAGAMUNDUS INTZANDUS E CHI S'APARICINT CAMPUS E TENDAS PO BÌVIRI


FARSU. Su de èssiri bagamundus est una cosa chi est sparessendi: funt 35mila pagu prus is rom e is sinti chi bivint in is campus, e duncas 4 rom asuba de 5 bivint in una domu, istùdiant e trabballant che a nos. Una parti pitica sceti, su 2-3 po centu si movit in su territòriu, po custu difatis s'OCSE at nau a s'Itàlia ca no depit imperai prus su fueddu “bagamundus”. Su de èssiri bagamundus est istètiu pigau po tempus meda comenti de unu ELEMENTU IDENTITÀRIU de custas minorias e partendi de custa cosa, MANCAI NO SIAT PRUS AICI, ant mandau a innantis sa polìtica de is campus e ddus ant postus totus impari a marolla, lompendi a una forma de APARTHEID [in sardu iat a èssiri A UNA PARTI] e AUTOAPARTHEID de is rom.


EJA, MA FURANT, IN IS ÀTERUS STADUS CHI CIRCANT DE DDU FAI ARRISCANT MEDA, INNOI INVÈCIAS DDUS LASSAUS FAI


FARSU. Po cumentzai: custa idea ca is rom costumant a furai, COMENTI CHI DDU TENESSINT IN SU SÀNGUINI, iat a tocai a dd'amostai de a veras cun fatus e nùmerus. Ponendi chi fessit berus ca una parti, prus o mancu pitica, furat, A IS ÀTERUS IAT A TOCAI A DDUS AGIUDAI ACUMPANGENDIDDUS IN SA BIA DE SA LEI, cun sa scola, sa formatzioni, su trabballu, comenti po totus is chi bivint in is làcanas de sa sociedadi nosta. A ùrtimu chistionaus de is àterus stadus: in Itàlia sceti su 6 po centu de is rom arribbat a su diploma de scola mèdia o superiori, mentras sa mèdia de sa comunidadi europea est su 67 po centu. No est pagu sa diferèntzia, o no?


MA IS CHI BIVINT IN ITÀLIA NO MANDANT IS FILLUS A SCOLA


FARSU. Sa beridadi est ca in àterus logus ant mandau a innantis ATUS POLÌTICUS FORTIS PO FAI INTRAI A IS ROM IN SU SISTEMA DE SA SCOLA. In Itàlia su 45 po centu de sa populatzioni rom no tenit mancu sèdixi annus. In s'annu scolàsticu 2012/13 si funt iscritus a scola 11.481 rom chi no teniant ancora 18 annus, asuba de 30mila chi iant a dèpiri andai a scola, e 107 sceti fiant assentaus in sa scola superiori. No est ca incapas NO SEUS CAPASSUS DE FAI ATUS POLÌTICUS po chi is rom puru fatzant sa scola cun profetu? Chi custus piciocus bivint in is campus foras de is citadis, chentza de servìtzius, POITA SI SPANTAUS PO SU FATU CHI NO ANDANT A SCOLA?


TANTI NO TENINT GANA DE TRABBALLAI


FARSU. Is nùmerus s'amostant ca in Itàlia IS ROM CHI TRABBALLANT FUNT GIAI SU 40%.


Candu ddus faint trabballai. Candu arrennescint a pigai una cualìfica. Candu arrennescint a istudiai.


Difati in is àterus stadus UE, innui faint polìtica po su trabballu, sa mèdia est de su 60%. Iat a tocai a donai prus valori a sa capacidadi, mandai a innantis sa cumpetèntzia, sustènniri sa formatzioni professionali po lòmpiri a S'AUTONOMIA DE SA PERSONA.


BALLA, IMOI CUN SA CRISI CHI DDOI EST, NC'AMANCAT SCETI A SPÈNDIRI DINAI IN PRUS PO FAI CUSTAS “POLÌTICAS DE INTEGRATZIONI”!


FARSU. Su dinai ddu spendeus giai, e MEDA. In Roma, innui bivint 8mila personas rom prus o mancu (sa metadi funt pipius) su Comunu at spèndiu 24 MILIONI DE ÈURUS sceti in su 2013. Po su centru de bia Visso, unu magasinu bèciu CHENTZA DE ÀIRI E DE LUXI innui nc'ant stichiu 300 personas, sa metadi sèmpiri pipius, su Comunu donat a su gestori 190mila èurus a su mesi, chi funt 630 èurus per òmine. Chi pentzaus ca ònnia famìlia est fata de 5 personas prus o mancu, seus chistionendi de 3MILA ÈURUS PO BÌVIRI IN UNU STAMPU. Iat a tocai a IMPERAI TOTU CUSTU DINAI PO FAI PROGETUS CHI CIRCHINT DE FAI INTRAI DE A VERAS IS FAMÌLIAS IN S'ARRETZA URBANA E SOTZIALI, chi circhint de lòmpiri a s'autonomia econòmica, cosa custa chi iat a èssiri de profetu po totus, e no po is rom sceti. Andendi a innantis, is entis localis, iant a dèpiri imperai sèmpiri prus pagu dinai: po dda segai in curtzu, fadendi aici, EMUS A SPÈNDIRI PRUS PAGU MEDA! Est aici in medas citadis de s'Europa comenti Madrid, Barcellona, Londra e Dublinu, innui si faint interventus ad personam, cuncordaus cun sa famìlia, de HOUSING SOTZIALI, chi bolit nai agiudai a is chi bolint pigai in afitu domus de is privaus, a is chi si bolint fai sa domu in cooperativa cun àterus, a is chi ddis serbit unu prèstitu po pigai domus e aici sighendi.


Su chi est acontèssiu in Madrid est sa prova ca SI PODIT FAI: in su 2007 in sa capitali ddoi biviant 70mila rom pagu prus, de custus 12mila in is campus. In su 2011 su Comunu at dicidiu de serrai totus is campus e de pònniri su dinai po s'educatzioni e sa formatzioni, bessendi aici a esèmpiu po totu s'Europa. Fintzas a imoi ant serrau 110 campus e 9.000 PERSONAS (su 96% de is chi funt bessius de is campus) ant pòtziu tènniri una domu e pigai parti a progetus de integratzioni. S'iscopu est su de serrai totus is campus in cabu de su 2017. TOTUS IS PROGETUS DDUS ANT FINANTZIAUS CUN RISORSAS DE S'EUROPA postas a posta po s'integratzioni sotziali de is rom.


S'Itàlia no at mai bòfiu cussu dinai, e at imperau sèmpiri su dinai po lassai is rom in is campus.


DEPIT ÈSSIRI... IMOI MI BOLINT FAI CRÈIRI CA EMUS A PÒDIRI ARRESPARMIAI PURU...


… e fintzas fai IS COSAS MELLUS. E gei ddu creu. S'”EMERGÈNTZIA ROM” FAMADA EST UNA FÀULA ITALIANA SCHETA. No ddoi at emergèntzia peruna: a parti cudda chi bolint aguantai po pòdiri spèndiri, e duncas po partziri dinai a fuliadura, intzulendi s'opinioni pùblica cun sa polìtica de ndi dèpiri bogai sa genti, ma lassendidda bìviri, cudda genti, che a bèstias in is logus peus, po pòdiri sighiri a guadangiai asuba de sa peddi de is rom.


Po s'emergèntzia rom, in Roma etotu, ant spèndiu intra de su 2009 e su 2013 prus de 60 milionis de èurus: a pustis su TAR, su Consillu de Stadu e sa Cassatzioni puru nd'ant fatu arrùiri totu, poita ca no nci fiat emergèntzia sotziali peruna. A s'unteris su dinai dd'iant spèndiu acitotu, sa corrutzioni est crèscia e in medas SI FUNT ARRICAUS.


Tocat a segai totus is ACÀPIUS BÈCIUS E FUNGUDUS CUN SA CRIMINALIDADI E IMPERAI SU DINAI DE MANERA NOA po lassai agoa sa polìtica de apartheid. De su 2012 ddoi est fintzas sa “STRATEGIA NAZIONALE DI INCLUSIONE DEI ROM, SINTI E CAMMINANTI”: si ddu narat s'Europa, s'Itàlia dda depit acabbai de fai is cosas po emergèntzia e assistèntzia, poita ca aici no at a mai permìtiri a sa comunidadi rom de tènniri sa dinnidadi sotziali sua.


A MEI NO MI NDI FRIGAT NUDDA DE IS DATUS: SCIU SCETI CA INNUI BIVU DEU DDOI EST UNU CAMPU ROM, CA CUSTUS INTRANT A FURAI E SEUS ARRÒSCIUS


E dd'ant a fai torra chi is cosas ant a sighiri aici. A genti meda ddi cumbenit chi furint: aguantai una “emergèntzia rom” bolit nai a pinnicai votus a muntonis, tenendi sèmpiri arta sa pampa de sa timoria, e a si partziri milionis e milionis de èurus.


Ddoi est unu manìgiu chi fait arricai prus de custu?


C.U.


© RIPRODUZIONE RISERVATA
Tags