Sos giornales de oe #002

Bonas dies a nois e a s’istajone noa brotende. E pighemus·nos deretu sas lughes de custu mangianu beranile ca sos giornales sardos de oe nos nche giughent a ue lughe non bi nde crompet.

Nche semus in Lùvula, in su situ mineràriu de Sos Enattos chi at a pòdere èssere sede de s’Einstein telescope, su rilevadore de undas gravitatzionales de ùrtima generatzione. Sa noa est sa de sa bìsita de sa ministra Anna Maria Bernini, delegada a s’Universidade e a sa chirca in su guvernu atuale, inghiriada dae sos esponentes de sa Giunta regionale e dae sos sìndigos de su territòriu. Su càntigu est a cuncordu, cando no a boghe sola, e a su presente est s’ùnicu progetu chi permitit a sa polìtica regionale e locale de èssere contrària a unu parcu eòlicu. Ca diat pòdere cumpromìtere unu progetu chi, ammentemus·nos·lu, lu diant chèrrere acumprire fintzas in Olanda, in alternativa. Sas decraratzione de sos esponentes polìticos sunt incolunnadas in sos giornales e, fàtziles a las intzertare cando b’at gosu unànime, a cue bos nch’indiritzamus pro las medire.

Duncas miremus a su chi b’at a inghìriu de sa noa (no a inghìriu de sa ministra) e lompamus·nche a sos artìculos de fundu. Sa Nuova Sardegna nde faghet un’artìculu a banda de sa protesta de sa Cgil pro no àere retzidu invitu a custa die nòdida. Pro su segretàriu Fausto Durante est «mala a cumprèndere» sa detzisione de Solinas, chi, in prus de sa die de eris, «mai at postu in parte, in cada momentu de dibata o de aprofundimentu, sas rapresentàntzias de su traballu, est a nàrrere de chie at a dèvere fraigare s’istrutura». S’Unione sarda ammentat imbetzes s’acontèssida de su 6 de martzu, cun sa bomba chi, cun esplosione peruna, nche pongeint in cue intrende·nche a su laboratòriu SarGrav. Si faeddat de sa pista de s’eòlicu in pessu mentovadu, ma fintzas de s’evergreen de «sa galàssia anàrchica» e de sa «pista de sos ambientalistas» (chi imbetzes sunt defensende sos logos dae s’assàchiu de sos rodabentos).

S’Unione faeddat finamentas de sas infrastruturas: de sa fibra ultralestra e de sos acontzos istradales in tretos de Onanie e de Lùvula e in sa Bitzi Sòlogo. E sa cosa si crobat bene cun su chi imbetzes nos contat sa Nuova in contu de «Istradas bisestradas» chi nos costant «400 milliones»: «Sas istradas bisestradas de s’ìsula tenent unu pesu in s’economia sarda. Unu pesu chi, in parte, podet èssere cuantificadu in su costu sotziale de sos intzidentes. Prus de 407 milliones de èuros. E pro mantènnere sas istradas provintziales dèghidas bi diat chèrrere unu milliardu e 600milliones». O un’Einstein telescope in totue? Gasi nos dant fintzas sa fibra.

Ma si sa candidatura de s’Et est pronta, in su tzentru dereta b’at abbolotu mannu. S’Unione est cosa chi ponet in prima pàgina faeddende de «ispinas»: «Su caminu conca a sas regionales est prenu de trampas pro sa majoria. Sas amministrativas de ocannu (cun sas partzimentas in Igrèsias), su collegadu a sas finantziària e su Pianu domo nou firmu ae prus de un’annu».

In sos giornales italianos agatamus imbetzes s’opositzione americana a sos pianos tzinesos pro sos concruos de sa gherra intre Rùssia e Ucraina («Àstragu Usa», narat su Corriere), sa riforma de sas pensiones in Frantza (pro 9 votos ebbia), sa còmpora de Credit Suisse dae parte de Ubs (cun sos obligatzionistas in agitatzione, a su chi nos contat su Sole 24 ore), sas chistiones de sos migrantes e de sos pitzinnos de sas fàmilias “arcu de chelu”. La Verità sighit su romanzu suo in contu de vatzinos candidende·si a giornale “Celodicono”.