Documento: "Litera a sos professores de s'Universidade de Tàtari"

8 Febbraio 2012
Salude,

bos cherimus facher lèghere sa petitzione chi amus a presentare intr'e pacu tempus, e chi amus a mandare a su Retore de s'Universidade de Tàtari, a su Presdidente de sa Regione Autònome de sa Sardigna, a s'Assessore de sa Pùblica Istrutzione de sa Regione Sarda e a su Cussizu Reginale.

In sa petitzione, chi bos mandamus ligada a custa e-mail e chi finas a commo che l'an firmada unos milli istudentes iscritos in s'Universidade de Tàtari, bi sun tres dimandas chi, pro a nois, dian esser importantes meda pro sa politica linguìstica chi an a pònnere in s'Universidade e pro sa formatzione de sos mastros e professores de Limba Sarda de cras.

Su sardu (sicundu s'istatistica regionale de su 2006 chi est montovada in sa petitzione) est faveddau dae su prus de sos sardos e est cumpresu dae belle totucantos sos chi istan in Sardigna. Mancari gai su sardu est connotu e faveddau meda prus pacu dae sos pitzinnos prus zòvanos ( mascamente finas a sos 15 annos).

Pro custu, pro isvilupare una politica linguistica in duas limbas, bisonzat de imparare su sardu e sa didàtica in sardu in totus sas iscolas elementares, medias e superiores ( e sas ateras limbas chi faveddan sos sardos, in sos comunos inube las faveddan dae tempus meda).

Pro su chi pertocat custos arrèjonos, nois pessamus chi sa menzus manera chi b'at pro pònnere su sardu in totu sas iscolas diat èssere de ligare s'istùdiu e s'amparu de sa limba sarda, chind una prospetiva de trabballu pro sos zovanos sardos chi oje, laureàndesi in sas matèrias umanìsticas, est difìtzile meda chi acaten unu postu de insegnante in sas iscolas.

Pro totu custas resones pedimus chi ponzan dae s'annu ch'intrat duos cursos de làurea nobos:

-su de Iscièntzia de sa Formatzione Primaria in Limba Sarda, chi siat abbilitante pro trabballare comente mastru de sardu e de italianu e pro imparare totu sa didàtica in ambarduas sas limbas in sas iscolas elementares e in sa prim'iscola;

-e su de Limba e Literadura Sarda, chi siat abbilitante pro imparare su sardu, s'italianu e totu sas matèrias umanìsticas in ambarduas sas limbas in sas iscolas medias e superiores.

Pessamus chi in custos duos cursos diat naschire un'arrèjonu mannu e sichiu intr'e sos docentes, sos istudiosos e sos istudentes impignaos pro li dare una bida noba a sa limba de su pòpulu nostru, chi diat azudare a superare sas diferèntzias chi bi sun in sas maneras de pessare a s'istandardizatzione e a sos limbazos sardos.

Pessamus fintzas chi diat esser giustu pro totus sos laureados sardos de cras, pro sos chi istùdian materias tècnicas o iscientìficas puru, de ischire nessi unu pacu sa limba chi faveddat una parte manna de su populu nostru, in modu de poder fàchere su trabballu issoro in Sardigna faveddande chentza perunu impedimentu linguìsticu chin totu sos sardos de totu sas classes sotziales e anagràficas: pro esèmpiu, pessamus chi in Sardigna pro unu dutore siat ùtile esser capassu de arrejonare chind una pessone malàdia in sa limba chi pro su malàdiu est sa prus naturale e chi ischit faveddare menzus: e custa limba mascamente pro sa zente betza, chi no at istudiau e chi istat in sas biddas minores, est su sardu.

Pro custa resone sa 'e tres dimandas est chi ponzan in totu sos cursos de laurea de totu sas facoltades de s'ateneu nostru, un'esame de Limba Sarda, cumintzande dae sos istudentes immatricolaos dae s'annu acadèmicu 2012-2013.

Bisonzat pessare fintzas chi su 'e pònnere un'esame de sardu in sos cursos de làurea tècnicos e iscientìficos diat dare un'azudu mannu pro isviupare su lèssicu tècnicu e iscientificu chi nos bisonzat e chi in sa limba nostra non b'est galu.

Si cherimus arribbare a su bilinguismu, lis depimus dare sa mantessi dignidade a sas limbas chi faveddat sa zente nostra, chentza chi b'apat discriminatziones e chentza peruna diferèntzia sociolinguistica , in modu de fravicare un'isvilupu culturale armònicu pro totu su populu nostru. Sa limba sarda podet e depet èsser capassa de narrer donzi cosa, calesisiat arrèjonu tècnicu filosòficu e iscientìficu, gai comente sun capassas totu sas limbas de su mundu.

Nos diat piàghere de ischire ite nde pessaes issupra 'e custas propostas nostras e issupra 'e custos argumentos chi sun importantes meda pro su cras de sa cultura in Sardigna; e, si sezis de acordu chin nois, nos diat piàghere de aer s'adesione bostra a custa petitzione.

Sa petitzione, bi l'amus giae fata lèghere a su Retore Attilio Mastino su 22 de santugabinu, ind unu cunvegnu chi amus organizau issupra 'e s'imparu de su sardu in sas iscolas; in cuss'addòbiu su Retore at fatu un'interventu faveddande totu in sardu: fortzis est istau su primu arrèjonu totu in sardu chi apat fatu unu Retore de Tàtari ind un addòbiu pùblicu in s'Aula Magna de s'Universidade.

Podies bìere su cunvegnu in su zassu: http://www.youtube.com/user/SUMAJOLU?blend=1&ob=0

Bos torramus gràssia dae commo si nos azes a rispondere.

Sos istudentes de su sòtziu SU MAJOLU

In italiano:

Salve, vogliamo metterla a conoscenza della petizione che presenteremo a breve, e che sarà indirizzata al Rettore dell'Università di Sassari, al Presidente della Regione Autonoma della Sardegna, all'Assessore alla Pubblica istruzione della Regione Sarda e al Consiglio regionale. La petizione, allegata alla presente e-mail e sottoscritta fino ad ora da circa mille studenti iscritti all'Università di Sassari, contiene tre richieste sulle quali si dovrebbe basare, a nostro avviso, la politica linguistica all'interno dell'Università e la formazione dei futuri insegnanti di Lingua Sarda. Il sardo (secondo la statistica regionale del 2006 citata nella petizione) è conosciuto da un'ampia maggioranza dei sardi ed è compreso da quasi la totalità della popolazione residente. Nonostante ciò la conoscenza e l'uso del sardo diminuiscono drasticamente nelle geneazioni più giovani (al di sotto dei 15 anni di età). Perciò, per sviluppare una politica linguistica bilingue, è imprescindibile introdurre l'insegnamento curricolare del sardo e della didattica in sardo in tutte le scuole dell'infanzia, primarie e secondarie (e delle altre lingue parlate dai sardi nei comuni dove queste sono storicamente parlate) . A questo proposito noi riteniamo che il modo migliore di assicurare l'introduzione del sardo nelle scuole sia quello di coniugare lo studio e la valorizzazione della lingua sarda, con una prospettiva di impiego per tanti giovani sardi che oggi, laureandosi nelle materie umanistiche, vedono l'impiego come insegnanti nelle scuole come una possibilità piuttosto remota. Per questo chiediamo che vengano introdotti dal prossimo anno accademico (o da quanto prima) due nuovi corsi di laurea: - in Scienze della Formazione Primaria in Lingua Sarda, il quale sia abilitante per l'insegnamento del sardo, dell'italiano e di tutta la didattica in entrambe le lingue, nelle scuole primarie e dell'infanzia; -e in Lingua e Letteratura Sarda, il quale sia abilitante per l'insegnamento del sardo, dell'italiano e delle materie unamistiche in entrambe le lingue, nelle scuole medie e superiori. Crediamo che in questi corsi, la partecipazione di tanti giovani sardi motivati a dare nuova vita alla lingua del nostro popolo, unita ad un confronto dialettico proficuo e duraturo fra tanti professori e studiosi e con gli stessi studenti, possa contribuire in modo decisivo a superare le divergenze di vedute in merito alla standardizzazione. Crediamo inoltre che sia giusto che tutti i futuri laureati sardi, anche quelli che studieranno materie tecniche o scientifiche, abbiano almeno una conoscenza di base della lingua parlata da un'ampia fetta del nostro popolo, in modo da poter svolgere la propria professione in Sardegna interagendo senza alcun filtro linguistico con tutte le fasce sociali e anagrafiche della popolazione: per fare semplicemente un esempio, crediamo che in Sardegna, per un medico sia utile saper interloquire con un malato nella lingua che è per il malato più naturale e di cui ha una migliore competenza, e questa sopratutto nelle fasce più anziane, meno istruite e residenti nei piccoli comuni è spesso il sardo.

Per questo motivo la nostra terza richiesta è che venga istituito in tutti i corsi di laurea di tutte le facoltà del nostro ateneo, un esame di lingua sarda, a partire dalle immatricolazioni dell'anno accademico 2012-2013.

L'introduzione di un'esame di sardo nei corsi di laurea tecnici e scientifici darebbe inoltre un grande contributo per lo sviluppo della necessaria terminologia tecnica e scientifica di cui la lingua sarda è sprovvista.

Riteniamo che l'obbiettivo che ci si deve porre nel progettare le future politiche linguistiche, sia quello di raggiungere la parità delle lingue parlate dalla popolazione, senza caratterizzazioni sociolinguistiche o ghettizzazioni di sorta, in modo da assicurare uno sviluppo culturale armonico della totalità del nostro popolo. La lingua sarda può e deve essere una lingua capace di esprimere ogni tipo di concetto tecnico, filosofico e scientifico, così come ne sono capaci tutte le lingue del mondo.

Gradiremmo conoscere il suo parere in merito alle nostre proposte e a questi argomenti così importanti per in futuro culturale della Sardegna, e una sua eventuale adesione alla petizione.

Il testo della petizione è già stato consegnato al Rettore Attilio Mastino durante il convegno sull'insegnamento del sardo a scuola che abbiamo organizzato il 22 ottobre scorso, nel quale il Rettore ha preso la parola facendo un intervento interamente in lingua sarda: forse il primo che un Rettore di Sassari abbia fatto in un incontro pubblico nell'Aula Magna dell'Università.

E' possibile vedere il convegno all'indirizzo: http://www.youtube.com/user/SUMAJOLU?blend=1&ob=0

La ringraziamo anticipatamente per una sua eventuale risposta.
© RIPRODUZIONE RISERVATA