Apellu a su de tres polos alternativos a “tzentru dereta” e “tzentru manca”

Sa prima die de austu est istadu ispainadu unu comunicadu firmadu dae unas cantas siglas de su panorama polìticu sardu pro propònnere «un'alternativa unitària e antagonista a su cartellu de partidos oe presentes in Cussìgiu regionale».

L'ant mutidu “segundu polu”, pro fàghere a cumprèndere chi sos duos polos majores, est a nàrrere “tzentru dereta” a su guvernu e “tzentru manca” a s'opositzione sunt in realidade unu polu ùnicu, chi pràticat dae deghinas de annos sas matessi polìticas de assistenzialismu sena peruna  programatzione  bera chi resolvat sos problemas dae  raighinas.

Sas siglas chi ant fundadu su de tres polos sunt: Rifondazione Comunista, “Potere al Popolo”, ProgReS, Rifondazione Comunista, iRS e RossoMori.

Sas màdrighes teòricas e polìticas chi costituint sa base de custa proposta eletorale sunt tando duas: anticapitalismu e sardismu.

Nois atzetamus sas premissas valoriales de su progetu, ma mescamente  sutascrivimus sos puntos printzipales de s'acòrdiu chi costituint obietivos beros de salude pùblica, de sarvesa pro una terra catigada e isfiadada dae sas diferèntzias sotziales e assachizada dae unu sistema chi como nemos podet prus dennegare chi est coloniale: 

1. introduida de unu salàriu mìnimu garantidu e rèditu universale de base pro sas disocupadas e sos disocupados;

2. reconnoschimentu e atuatzione de su printzìpiu de autodeterminatzione de su Pòpulu sardu subra de sos sèberos de guvernu de sa Sardigna;

3.  serrada de totu sos insediamentos militares e de s'indùstria de sa gherra;

4. Moratoria de sos progetos de colonialismu energèticu

No est sa prima bia chi in Sardigna si proat a fraigare una prataforma tzìvicu-pobulare, ispirada dae sas màdrighes de s'indipendentismu, de su sardismu cunsighente e de s'anticapitalismu e de seguru sas eletziones non sunt unu momentu bonu pro si chimentare in una fàina chi  recedi tempus, diàlogu, pràticas cumpartzidas e abbistas.

Totus calidades chi sunt resurtadas insufitzientes pro fàghere intrare, in sa sotziedade, unu polu polìticu e culturale cun fundamentos fortes e  alternativu a su sistema coloniale e a sos apendìtzios suos chi si decrarant “sardistas”, “indipendentistas”, “progressistas”.

Ma a nois interessat comuncas a collire s'ocasione, ca ischimus bene chi no esistint momentos giustos e cunditziones perfetas. E custa nos paret un'ocasione pro incaminare unu protzessu chi – in sa prospetiva nostra – nch'at a dèvere lòmpere a posca sas eletziones de su 2024 e cale chi siat s'èsitu eletorale, pro giùghere a su fràigu de unu logu polìticu nou, pobulare, tzìvicu, sardista cunsighente, ecologista, feminista, costituidu dae balores e non dae  ideologias, sustentadu dae sas organizatziones beras e no isfiadadu dae sa burocratzia de sas siglas.

Est unu bisu? Amus a bìdere!

Tando proemus·nos, ca s'alternativa, a custu giru, istende a su cuadru atuale, est su de non andare a botare.

Sos duos sèberos “tzentru manca” e “tzentru dereta”, non sunt in perunu modu atrativas pro chie tenet a beru a coro sos interessos de sa terra nostra.

Ma su nostru no est un'assignu in biancu. Nois creimus chi est pretzisu a torrare a pònnere in su tzentru de sa dibata duos puntos fundamentales:

- Èssere a beru atrativos e alternativos a su sistema coloniale rapresentadu dae totu sos sugetos chi si passant sa botza dae trinta annos a custa ala.

- Abèrrere ispàtzios de elaboratzione democràtica a totus cuddas realidades chi, as'ispissu in soledade e sena cobertura istitutzionale, garantint s'ùnica opositzione a su regìmene de s'ispeculatzione, de su malu fàghere, de s'abbandonu, de s'impreu de sa terra nostra a iscumbatu de armas e a fàghere fintas de gherra, de s'isfrutamentu de sas persones e de sos territòrios de sa Sardigna.

Duncas, sas eletziones non bastant!

Bi cheret sa comunidade e medas esperièntzias sardas mustrant chi si tratat de un'obietivu possìbile, masa partetzipatzione issoro bisòngiat de l'incruire e promòvere aberende sas ghennas e faghende mudare una ramedda de unu acòrdiu eletorale intre siglas, in una mariposa populare chi s’ischit artziare in bolu e fraigare, gasi, una  polìtica chi adduret in su tempus benidore.

Sena custa abertura, sena una bisione istratègica chi càstiet a pustis de  sas eletziones, sena sa capatzidade de dare balore a totu cuddas esperièntzias chi in Sardigna oe si nde sunt pesadas a sa ritza pro pesare sa boghe e cumbatare contra a su sagrastu e a su assachizu de sos territòrios nostros, sa desertificatzione drammàtica de sa sotziedade nostra e sa poberesa materiale e ispirituale de su pòpulu sardu, timimus chi su caminu  andet a si serrare petzi cun una gestione burocràtica nuda e crua, in ue sunt semper rutas totu sas propostas eletorales alternativas de sas ùrtimas deghinas de annos.

Difatis non podet èssere unu casu chi, a pustis de eletziones, de sas listas alternativas a su sistema coloniale non nde siat abarrada mancuna.

Sena una bera abertura e un'apentu populare, custos tentativos non petzi fallint, ma brùsiant energias pretziosas meda.

Devimus torrare a nos prèndere cun sa sotziedade sarda, torrare a tènnere sa “connessione sentimentale” (Gramsci) cun su pòpulu sardu, o a su mancu cun sas alas dolentes e buddinde suas. Ma essende partidos, custu non si podet fàghere, non si podet  tèssere  unu puzzle, sena una bisura crara de su “dae ue” e de su “cara a ue”.

No est possìbile a lu fàghere petzi cun sa  polìtica, serbint fintzas sa sotzialidade, su mutualismu e sa cultura. 

Chentu annos a oe massajos, artisanos, pastores, piscadores e  intelletuales, a pustis de su disacatu de su degòlliu mundiale e a pustis de trèighimigia mortos, s'adobiaiant in Macumere e si impromintiant de «dare in fines a s'abbandonu, unu movimentu e un'ànima». 

Si cherimus torrare a leare cuddu filu, èssere a beru sos erederis de cuddos balentiosos subravìvidos, est netzessàriu però a cumprèndere bene ite giùghere cun nois e a ite rinuntziare, ma mescamente lu devimus fàghere como ca s'esistèntzia de s'àrea polìtica nostra e de su matessi pòpulu sardu est in arriscu e non podimus faddire prus.

A custas cunditziones nois bi amus a èssere, cun totu sa fortza nostra, sa cumpetèntzia nostra e sa capatzidade de creare un’imbeniente mègius.

Totu custu pro nàrrere chi o si tenet su coràgiu de essire a foras dae sa mentalidade de su “ite faghimus a sas eletziones?” o s'operatzione chi s'est faghende naschet morta. E tando, ite cherimus?

Sa proposta nostra est: ghennas abertas!

Cherimus pedire publicamente a sos amigos promotores de su “segundu polu” de abèrrere sas ghennas!

In Sardigna b'at apretos graves meda. Impreade sa campagna eletorale pro fàghere abboghinare sas comunidades in gherra, aberide a chie, in totus custos annos, no at frecuentadu istùdios televisivos, ma petzi pratzas e bighinados, iscolas e tancas. Dade prioridade a su fàghere, dade su micròfonu a sos chi gherrant sena pedire nudda a càmbiu. Lassade sas chistiones terminològicas e andade cun totu sas fortzas contra a sos chi sunt suende su sàmbene de sos sardos.

faghide bìdere chi una àtera Sardigna est possìbile e chi una àtera Sardigna est giai in càminu. Ponide a banda taticismos e chistiones lanosas subra de sos candidados, cumintzade dae su presupostu chi si custu ispàtziu polìticu nou deveret pigare petzi su 1%, diat èssere comuncas unu cumintzu bonu, ca est su caminu giustu, su caminu chi tenet un’imbeniente. B'at a àere comunidades ue sa lealidade e sa coerèntzia ant a bènnere premiadas.

S'at a pòdere torrare a mòvere dae in cue e a ogni manera sa boghe de sos chi non contant at a bàllere nessi pro una borta. Faghide atentzione a non fàghere arresonos de politicantes chi narant “i sardi non ci hanno capiti" in casu non si nche giampet su 5% prevìdidu dae sa lege eletorale chi, pro paritzas cosas, est antidemocratica, fata pròpiuvpro non tènnere contu de sa boghe de totu cussos chi no la pensant a cuncordu de sos meres. Creide-bi in cussu chi ais iscritu, ca est su giustu, si nono ant a abarrare petzi paràulas. 

Cun medas de bois nos semus agàtados in sas manifestatziones cara a su Mater Olbia, contra a sos finantziamentos pùblicos a sa sanidade privada amanitzadas dae sa “Rete sarda difesa de sa sanidade pùblica” e de Caminera Noa. Nos semus bidos a sas manifestatziones  a dae nanti de sos cantzellos de sas bases militares cramadas dae A Foras. Nos semus agatados in sos isciòperos de su sindacalismu de base e in particulare in sas pratzas de s'USB e de sos Cobas Sardigna, in sas mobilitatziones contra su “carovita”, in sas comunidades in abbolotu contra s'ispeculatzione energètica.

Su terrinu de giogu est craru, tzertu non tenimus clientelas in sas ASL o giassos de consulentes. Aberides sas ghennas e faghides intrare custu bentu nou pro animare unu progetu chi sinunca nd'at a rùere, e, male peus, cun sa neghe de àere brusiadu fintzas custa carta subra de s'altare de sas netzessidades de butega. Non cumpartzimus meda de sa mètida chi ais impreadu pro su chi seis lòmpidos a fàghere, ma su fatu est chi bos ais pigadu una responsabilidade. E cando calicunu faghet unu passu in sa filada giusta, mancari cun sa tècnica faddida, non bisòngiat de li fàghere sa gherra, bisòngiat de li fàghere sighire su ballu e artziare sa mùsica.

Firmant s’apellu

Anghelu Marras (artista, ativista)

Alisandru Sanna ak Quilo (artista, ativista)

Anghelu Fantzellu (dotore e presidente de su cussìgiu comunale de Ossi)

Clara Farina (poetissa e ativista pro sa limba sarda)

Cristiana Piazza (ex dirigente iscolàsticu e iscritora)

Cristiano Sabino (dotzente, ativista, sagista, bloger)

Federico Francioni (istòricu e sagista)

Filippo Kalomenidis (iscritore, militante polìticu)

Flavio Piras (dotzente de filosofia e poeta)

Gianluigi Deiana (ativista e sindacalista)

Gigi Pìscias (militante de caminu)

Lidia Fancello (Rapresentante sarda de Alleàntzia Lìbera Europea - European Free Alliance ALE-EFA)

Maria Lucia Cocco (ex sìndigu de Tissi, ativista)

Matteo Murgia (ingennieri, ativista, ex presidente de s'assòtziu Don Chisciotte)

Michele Zuddas (ativista e abogadu)

Ninni Tedesco (giornalista, ativista)

Paola Pilisio (ambientalista e presidente de Capsa)

Paolo Pisu (ex sìndigu de Làcana e ativista pro sa paghe)

Roberta Sotgia, (dotzente de filosofia)

Sebastiano Ghisu (Dotzente de filosofia a s'Universidade de Tàtari)

Grafica de Salvatore Palita